Jorj Simenon - Wikipedia

O, 1903-cü ildə Belçikanın Lyej şəhərində anadan olmuşdur. Varlı balaların təhsil aldığı məktəbdə oxuyan Jorj Simenon sonralar təhsil illərini,yaşadığı şəhəri, bazar günləri qonaq getdikləri qohum ailələrini dönə-dönə xatırlayıb. Gözəl rəssam yaddaşına malik olan yazıçı uzun illər gözəl gördüyü bir mənzərəni, burjua intriqalarını dəqiqliklkə təsvir edib.Jorj Simenonun əsərlərində öz obrazını tanıyanlar yazıçını dəfələrlə məhkəməyə veriblər.

Gördüklərini, duyduqlarını dəqiq təsvir etmək bacarığı böyük sənətkarlara xas xüsusiyyətdir.Simenonun bu sahədəki uğurları Qoqolun yaradıcılığı ilə əlaqələndirilir, deyirdi ki, Qoqol mənə, gənc belçikalıya özümü Rusiyada hiss etməyə, onun genişliyini,gözəl mənzərələrini görüb, adətlər, qeyri-adi zövqlərlə, sərt təzadlarla tanış olmağa imkan verdi. Mənim oxucum da özünü əsərdə əhvalatlar baş verən öılkənin, şəhərin, evin, mənzilin sakini saymalıdır.

Jorj Simenon Çexov və Dostoyevski yaradıclığına da yüksək qiymət verir və onları özünün müəllimləri adlandırırdı. On beş yaşında ikən Simenon, məktəbi bitirməyinə bir il qalmış, təhsilinin yarımçıq qoyur, əvvəl kitab mağazasında satıcı, sonra isə yerli qəzetlərin birində işləyir. Həmin dövrdə Simenon gənc şair və rəssamların dərnəyinin fəal üzvlərindən idi. Bu dərnəkdə müasir incəsənətin problemləri haqda ciddi mübahisələr gedirdi. Simenonun valideynləri onu ticarətlə məşğul olmağa vadar etmək istəyirdilər. Nəhayət, o dözə bilməyib, 1922-ci ildə Parisə yola düşür.

İlk vaxtlar o, Parisdə korluq çəkir, çoxlu hekayələr yazıb, paytaxtın qəzet və jurnallarına göndərir. Nəhayət, bəxti açılır. O vaxt “Matən” qəzetinin ədəbi redaktoru vəzifəsində çalışan məşhur yazıçı qadın Kolet onun hekayələrini bəyənir və çap etdirir. Sonralar o, pul qazanmaq naminə, sadə oxucuları cəlb edən, intriqalar və macəralarla dolu çoxlu əsər yazıb çap etdirir və müxtəlif adlarla imzalayır. 1820-ci illərin sonunda Simenon məhsuldar bir yazıçı kimi tanınırdı. Hamı bilirdi ki, o bir həftə ərzində maraqlı bir roman yazmağa qadir istedadlı yazıçıdır. Onun daimi naşiri isə Parisli Fayar idi. Müxtəlif imzalardan əl götürüb əsərlərinin öz ad-familyası ilə imzalamağa ona Fayar məsləhət görmüşdür.

Komissar Meqrenin axtarışları mövzusunda romanların meydana gəlməsi ilə Simenonun şöhrəti ikiqat artır. Bu romanların necə qarşılandığını yazıçı da, naşir də həyəcan içində gözləyirdilər. Həmin əsərlərdə detektiv roman janrının yeni bir xəttini duymuş naşir onları çap edir və risqinə görə mükafatlanır. Simenonun yeni romanları həm yaxşı qazanc gətirir, həm də şan-şöhrət.

Simenonun Komissar Meqresi digər detektiv qəhrəmanlardan fərqlənirdi.Yazıçı yalnız cinayətin törənməsi və onun düyününü sadə bir polis komissarı tərəfindən açılmasını deyil, həm də cinayətin səbəbini, bu səbəbi törədən mühiti açmağa çalışırdı.

Çox keçməmiş Simenon Fransanın ən məşhur yazıçılarından biri kimi tanınır. Əsərləri başqa dillərə tərcümə olunduqca dünya şöhrəti qazanır. Simenon əsərlərinin xarici dillərə tərcümə olunması üzrə dünya rekordu vurmuş yazıçılardandır. Komissar Meqrenin şöhrəti elə artmışdı ki, bu ədəbi qəhrəmanı əbədiləşdirənlər də oldu. 1966-cı ildə Hollandiyanın Delfzelye şəhərində komissar Meqreyə simvolik heykəl qoyulmuşdur. Çünki, Simenon 1929-cu ildə, qəhrəmanı komissar Meqre olan ilk romanı burada yaranıb. Londonda “Madam Tüsso muzeyi” adlanan muzeydə də Meqrenin mumdan düzəldilən fiqurunu görmək olar.

Jorj Simenon məhsuldar yazıçı olmaqla bərabər, öz yaradıcılığına ciddi tələbkarlıqla yanaşan bir yazıçıdır. Komissar Meqre silsiləsi ilə böyük şöhrət tapmış Simenon tək detektiv əsərlər müəllifi kimi tanınmaq fikri ilə heç cür razılaşa bilmirdi. O duymuşdu ki, Meqre silsiləsi onu yeknəsəq bir yazıçıya çevirə bilər və o öz yaradıclığında ictimai mövzulu romanlara da xüsusi yer ayırdı, hətta bir müddət Meqre silsiləsindən əl çəkib, ancaq sosial—psixoloji romanlar yazmaq fikirinə düşdü. Lakin tezliklə ədəbiyyat həvəskarlarının güclü etirazları və daxili narahatlığı yazıçıya anlatdı ki, komissar Meqre obrazı onun həyatının ayrılmaz bir hissəsinə, oxucu kütləsi arasında sərbəst yaşayan canlı bir şəxsiyyətə dönüb. Simenonun sosial-psixloloji romanları komissar Meqre ilə yanaşı yaşamalı oldu. Sosial-psixoloji romanları müəllif "çətin” romanlar adlandırdı. Bununla da o, insanın daxili mübarizəsini, düşdüyü çətin vəziyyətlərdən çıxış yolu axtarmasını, uğurları və uğursuzluqları təsvir etməyə çalışırdı. Simenonun nə üçün yazdığının səbəbini soruşduqda, o belə cavab vermişdi:

Hələ 1973-cü ildə yetmiş yaşı ərəfəsində Simenon rəsmən bildirmişdir ki, yorulub və daha roman yazmaq fikrində deyil. Yetmiş yaşacan yazdıqları ilə kiçik kitabxana yaratmış bir yazıçının yorulmağına şübhə edən olmadı. Onu yaradıclıqsız təsəvvür edə bilməyən fransız tənqidçiləri haqlı olaraq dedilər ki, Simenon müəyyən vaxt istirahətdən sonra yaradıcılığa qayıdacaq və çox güman ki, bioqrafik əsərlər yazacaq. Mütəxəssislərin gümanı düz çıxdı, az sonra Simenonun xatirələr kitabları çap olundu. Dilimizə tərcümə olunmuş əsərləri “Malular ailəsi” və “Meqrenin qəlyanı” əsərləri olmuşdur. “Malular ailəsi” romanı yeni nəsillə köhnə nəsil arasındakı kəskin, barışmaz ziddiyyəti əks etdirir. Alen Malu yeni ideallar uğrunda mübarizə aparan qərb gənclərinin ümumiləşmiş sürətidir.