Kulvari Evkalipt - Wikipedia
Külvari evkalipt (lat. Eucalyptus cinerea) — bitkilər aləminin mərsinçiçəklilər dəstəsinin mərsinkimilər fəsiləsinin evkalipt cinsinə aid bitki növü.
Külvari evkalipt | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Külvari evkalipt |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii yayılması
redaktəAvstraliyanın Cənubi Uels və Viktoriya ştatlarında dəniz səviyyəsindən 600 m hündürlükdə yayılmışdır. XVIII əsrdə Avropaya gətirilmiş və bəzək bitkisi kimi becərilir.
Botaniki təsviri
redaktəHündürlüyü 12–15 m, gövdəsinin diametri 40-45 sm olan həmişəyaşıl ağacdır. Gövdəsi əyilmiş və ya düz olub, lifli qabıqla örtülmüşdür. Qabığı lifvari soyulan, qırmızımtıl-qonur rənglidir. Cavan yarpaqları növbəli yerləşmiş, uzunluğu 3,5-4,5 sm, eni 3,5-5 sm olmaqla, parlaq, mavi çalarlı, qısa saplaqlıdır. Enli-yumurtavari və neştərvari formalı yarpaqların uzunluğu 8-10 sm, eni 2,5 sm-ə catır. Yetkin yarpaqları növbəli düzülüşlü, dairəvi, bəzən enli və ya ensiz neştər formalı, bir az əyri, mum örtüklü, dərivari və oturaqdır. Uzunluğu 10-13 sm, eni isə 2,5 sm qədər olur. Çiçəkləri ikicinsli, erkəkcikləri çoxsaylı, dişiciyi birdir. Çiçək qrupu çətirvari, yarpaq qoltuğunda, 3-6 çiçəkli, çətirin saplağı silindrvari, uzunluğu 4–9 mm, qönçələri oturaq, bəzən sancaqvari olub, bozumtul rəngli, uzunluğu 10 mm, 6 mm, konusvari qapaqcığı vardır, çiçək yatağının saplağından qısadır. Meyvələri oturaq, şarvari və ya enli armudvari, 6–10 mm uzunluqda, 7–10 mm enindədir.
Ekologiyası
redaktəBitki zədələnmədən qısa müddətli soyuqlara (-11-130C) dözür. Torpağın nəmişliyinə və məhsuldarlığına orta miqdarda tələbkar, duzluluğa və əhəngin olmasına mənfi reaksiya verir. Bataqlıq torpaqlarda normal böyüyüb inkişaf etmir.
Azərbaycanda yayılması
redaktəLənkəran və Bakıda mədəni şəraitdə becərilir.
İstifadəsi
redaktəDermatologiya və kosmetikada evkalipt yağı antiseptik vasitə kimi tətbiq edilir. Parklarda, yol kənarında və qrup əkinlərində istifadə edilə bilər.
Yarımnövləri
redaktə- Eucalyptus cinerea subsp. cinerea
- Eucalyptus cinerea subsp. triplex (L.A.S.Johnson & K.D.Hill) Brooker, Slee & J.D.Briggs
İstinadlar
redaktə- ↑ Australian Plant Name Index (ing.).