Simali Ural - Wikipedia
Şimali Ural — Ural dağlarına daxil olan dağ sistemi. Kosvinski Kamen və qonşu Konjakovski Kamendən (59 ° N) cənubda Telposiz massivinin şimal yamaclarına, daha doğrusu şimaldan ətrafında əyilən Şuger çayının sahilinə qədər uzanır. Yalnız dağ massivinin sahəsi təxminən 90.000 km²-dir.
| Şimali Ural | |
|---|---|
_%D1%81_%D0%B3._%D0%9E%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%8F_%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%8C%D0%B2%D0%B0_(1403_%D0%BC)_%D0%B2_%D0%B8%D1%8E%D0%BD%D0%B5.jpg) | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 953 m |
| Eni | 40-50 km |
| Hündür nöqtəsi | Telposiz |
| Yerləşməsi | |
| 62°00′ şm. e. 59°27′ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Rusiya |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.jpg)
Ural dağları burada şimaldan cənuba paralel bir necə silsilə ilə uzanır. Burada ural dağlarının eni 50-60 km-ə təşkil edir. Relyef qədim düzənlikli dağların qalxması və sonrakı buzlaqların və müasir şaxtalı hava şəraitinin təsiri nəticəsində düz zirvələri olan orta dağdır.
Şimali Uralın əsas zirvələri ən çox su ayıırıcı silsiləsindən uzaqda yerləşir: Konjakovski Kamen (1569 m), Denejkin Kamen (1492 m), Çistop (1292 m), Otorten (1182 m, digər xəritələrdə, 1234 m[1]), Kojnim-İz (1195 m), Telposiz (1617 m). Durada daha sərt qayaların və kənar təbəqələrin qalıqları xüsusi maraq doğurur. Bunlardan ən məşhuru Man-Pupu-Nier, Torre-Porre-İz, Muninq-Tump dağlarında tapılmışdır. Uralın ən ucqar və əlçatmaz bölgələrindən biridir. Zirvələrindən biri Medvejı Uqol adlanır. İvdel, Vijay və Usmanın şimalında demək olar ki, yaşayış məntəqəsi yoxdur. Bu səbəbdən yollar belə çəkilməmişdir. Keçilməz meşələr və bataqlıqlar dağlara şərqdən və qərbdən yaxınlaşır. İqlim olduqca sərtdir. Dağlarda yayda əriməyə vaxt olmayan çox sayda qar sahəsi var. Daimi buzlaqların yerləri və Konjakovski Kamendə müşahidə olunur. Bu ərazilərdə buzlaq olmasa da, Şimali Uralın ən yüksək massivi olan Telposizin kahalarında iki kiçik buzlaq tapılmışdır. Minerallərlə zəngindir. Burada boksit (Krasnaya Şapoçka yatağı), manqan və dəmir filizi (Polunoçnoe və İvdel), qəhvəyi kömür (Karpinsk) və müxtəlif filizlərin olduğu Serov qrupu yataqları vardır.
İqlimi
redaktəŞimali Uralda yağıtının miqdarı olduqca böyükdür. Qərb yamacının ən yüksək sahələrində ildə 1000 ilə 1200 mm, şərqdə yamaclarında 700 mm-ə qədər yağıntı müşahidə edilir. Düzənliklərdə yağıntının miqdarı 400-600 mm-ə qədər azalır. Yağışın çox hissəsi (2/3) yaz, yay və payızda, qalan hissəsi isə qışda düşür. Şimali Uralda ən soyuq ay yanvar ayıdır. Orta aylıq temperatur - 19-22 ° C və minimum isə - 50-54 ° C təşkil edir. Silsilənin şərqində qış qərbdən daha soyuqdur. Demək olar ki, eyni soyuq hava dekabr və fevral aylarında davam edir. Bu ayların orta temperaturu - 15-17 ° -dən çox deyil və ən soyuq qışlarda termometrdə sütun bəzən mənfi 48-53 ° C-ə enir.
İstinadlar
redaktə- ↑ "Поиск карт и маршрутов на интерактивной карте, топографические карты России". 2013-05-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-02-10.
