Azerbaycan Muzeyleri - Wikipedia

• Hazırda Azərbaycanda 201 muzey fəaliyyət göstərir: bunlardan 14-ü incəsənət, 7-si ədəbiyyat, 12-si tarix, 68-i tarix-diyarşünaslıq, 5-i döyüş şöhrəti, 43-ü ev, 52-si Heydər Əliyev muzeyləridir.^[4]
• Eyni zamanda Milli Elmlər Akademiyası sistemində, digər nazirlik və təşkilatların nəzdində müxtəlif profilli və şəxsi muzeylər fəaliyyət göstərir. Həmin muzeylər sırasında Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyini, Azərbaycan Tarix Muzeyini, Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyini, Azərbaycan Xalça Muzeyini, Cəfər Cabbarlı adına Azərbaycan Dövlət Teatr Muzeyini, Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyini və Azərbaycan İstiqlal Muzeyini göstərmək olar.
• İlk muzey Bakıda 1920-ci ildə, ilk memorial muzey isə Şəkidə 1938-ci ildə yaradılıb. AMEA-nın Tarix muzeyi ötən əsrin 20-ci illərindən millətin ixtiyarına verilib. Bu muzey məşhur Bakı milyonçusu Hacı Zeynalabdin Tağıyevin mülkündə yerləşir.

1. Azərbaycan muzeyi
2. Arxeologiya və Etnoqrafiya Muzeyi
3. Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
4. Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi
5. Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi
6. Azərbaycan İstiqlal Muzeyi
7. Azərbaycan Dövlət Din Tarixi Muzeyi
8. Azərbaycan Dövlət Dini Tarixi Muzeyi
9. Respublika Dövlət Kənd Təsərrüfatı Muzeyi
10. Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası
11. Azərbaycan Geologiya Muzeyi
12. Azərbaycan İstiqlal Muzeyi
13. Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
14. Azərbaycan Respublikası Milli Təhsil Muzeyi
15. Azərbaycan Tarix Muzeyi
16. Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi
17. Azərbaycan Tibb Muzeyi
18. Ağdam Çörək Muzeyi
19. C. Cabbarlı adına Azərbaycan Dövlət Teatr Muzeyi
20. Azərbaycan Dövlət Qarabağ Tarixi Muzeyi
21. Həsən bəy Zərdabi adına Təbiət Tarixi Muzeyi
22. İçərişəhər Muzey Mərkəzi
23. Qala Əntiq Əşyalar Muzeyi
24. Qala Arxeoloji-Etnoqrafik Muzey Kompleksi
25. Qobustan dövlət tarixi-bədii qoruğu
26. Quba Soyqırımı Memorial Kompleksi
27. Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi
28. Lerik Uzunömürlülər Muzeyi
29. Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu
30. Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi
31. Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin Numizmatika Fondu
32. Miniatür Kitab Muzeyi
33. Muzey Mərkəzi
34. Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi
35. Nizami Gəncəvi Muzeyi
36. Olimpiya Muzeyi
37. Pirəbədil Tarix Muzeyi
38. Suraxanı tanker-muzeyi
39. Rəngkarlıq muzeyi
40. Rinay Malakofauna Muzeyi
41. Rüstəm Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi
42. Şəki Xalq Tətbiqi Sənəti Muzeyi
43. "Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi" Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruq-muzeyi
44. Vəcihə Səmədova adına sərgi salonu

1. Bülbülün ev-muzeyi (Bakı)
2. Nəriman Nərimanovun xatirə muzeyi
3. Yusif Məmmədəliyevin Memorial Muzeyi
4. Mikayıl Müşfiqin Xatirə Muzeyi
5. Molla Pənah Vaqifin və Molla Vəli Vidadinin xatirə muzeyi
6. Məmməd Səid Ordubadinin ev muzeyi (Bakı)
7. Sarı Aşığın xatirə muzeyi
8. Şəhidlərin Xatirəsi Muzeyi

1. Abşeron Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
2. Ağdam Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
3. Ağdaş Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
4. Ağcabədi Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
5. Ağsu Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
6. Ağstafa Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
7. Astara Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
8. Azərbaycan Dövlət Din Tarixi Muzeyi
9. Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi
10. Balakən Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
11. Babək Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
12. Bərdə Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
13. Biləsuvar Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
14. Beyləqan Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
15. Cəbrayıl Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
16. Cəlilabad Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
17. Culfa Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
18. Daşkəsən Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
19. Füzuli Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
20. Gəncə Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
21. Göygöl Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
22. Goranboy Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
23. Gədəbəy Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
24. Göyçay Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
25. Hacıqabul Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
26. Xaçmaz Tarix-Diyarşünaslıq Мuzeyi
27. Xoylu Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
28. Xankəndi Şəhər Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
29. İmişli Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
30. İsmayıllı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
31. Kürdəmir Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
32. Lahıc Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
33. Lerik Tarix-Diyarşünaslıq Мuzeyi
34. Lənkəran Tarix-Diyarşünaslıq Мuzeyi
35. Masallı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
36. Mingəçevir şəhərinin Tarixi Muzeyi
37. Kəngərli Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
38. Sədərək Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
39. Ordubad Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
40. Naftalan Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
41. Neftçala Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
42. Kəlbəcər Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
43. Qax Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
44. Qazax Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
45. Qəbələ Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
46. Quba Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
47. Qusar Tarix-Diyarşünaslıq Мuzeyi
48. Qubadlı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
49. Salyan Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
50. Saatlı Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
51. Sumqayıt Tarix Muzeyi
52. Sabirabad Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
53. Şabran Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
54. Şamaxı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
55. Şahbuz Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
56. Şəmkir Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
57. Şəki Xalq Tətbiqi Sənəti Muzeyi
58. Şəki Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
59. Şirvan Şəhər Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
60. Şuşa Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
61. Tovuz Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
62. Tərtər Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
63. Masallı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
64. Mingəçevir şəhərinin Tarixi Muzeyi
65. Neftçala Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
66. Oğuz Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
67. Ucar Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
68. Yaloba Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
69. Yevlax Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
70. Yardımlı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
71. Zaqatala Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
72. Zəngilan Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi

1. Abdulla Şaiqin Ev-Muzeyi
2. Abbasqulu Ağa Bakıxanovun Ev-Muzeyi
3. Bəxtiyar Vahabzadənin ev-muzeyi
4. Bülbülün ev-muzeyi (Bakı)
5. Bülbülün ev-muzeyi (Şuşa)
6. Cəlil Məmmədquluzadənin Ev-Muzeyi
7. Cəlil Məmmədquluzadənin Ev-Muzeyi (Naxçıvan)
8. Cəfər Cabbarlının Ev-Muzeyi
9. Əzim Əzimzadənin Ev-Muzeyi
10. Həzi Aslanovun Ev-Muzeyi
11. Hüseyn Arifin Ev-Muzeyi
12. İsrafil Məmmədovun Ev-Muzeyi
13. İsmayıl Dağıstanlının Xatirə Ev-Muzeyi
14. Qara Qarayevin Ev-Muzeyi
15. Qurban Primovun Ev-Muzeyi
16. Leopold və Mstislav Rostropoviçlərin ev-muzeyi
17. Lermontovun ev-muzeyi (Qusar)
18. Maqsud Şeyxzadənin ev muzeyi
19. Məmməd Səid Ordubadinin Ev-Muzeyi (Bakı)
20. Mir Cəlal Paşayevin Ev-Muzeyi
21. Mirzə Ələkbər Sabirin Ev-Muzeyi
22. Mirzə Fətəli Axundzadənin Ev-Muzeyi (Şəki)
23. Niyazinin ev-muzeyi
24. Rəşid bəy Əfəndiyevin Ev-Muzeyi
25. Səttar Bəhlulzadənin Ev-Muzeyi
26. Sabit Rəhmanın Ev-Muzeyi
27. Tahir Salahovun ev-muzeyi
28. Səməd Vurğunun Ev-Muzeyi
29. Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyi (Bakı)
30. Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi (Şuşa)
31. Vaqif Mustafazadənin ev-muzeyi

• Maddi-mənəvi xəzinəmiz sayılan neçə-neçə tarixi abidəmiz, muzeylərimiz işğalçı erməni quldurları tərəfindən zəbt edilərək ya qarətə, ya da dağıntıya məruz qalmışdır. İşğal olunmuş ərazilərdə 762 mədəniyyət abidəsi və 1431 mədəniyyət müəssisəsi qalıb. Erməni faşistləri 22 muzeyi, 4 rəsm qalereyasını yoxa çıxarıblar.
• 1988-ci ildən başlayaraq erməni təcavüzü nəticəsində 100 mindən artıq əşyanın toplandığı 22 muzey işğal olunmuş ərazidə qalıb. Qarət edilmiş muzeylərdə Azərbaycan xalqının tarixi və mədəniyyəti ilə bağlı qiymətli əşyalar, rəsm və heykəltəraşlıq əsərləri, dünya şöhrətli Azərbaycan xalçaları, xalça məmulatları, Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətlərinin xatirə əşyaları və digər eksponatlar toplanmışdı.

• Bu muzeylərdə qorunub saxlanılan eksponatlar ermənilər tərəfindən ərazidən çıxarılıb. Təkcə Şuşa şəhərində 8 muzey fəaliyyət göstərirdi. Dövlət Qarabağ Tarixi Muzeyi, peşəkar Azərbaycan musiqisinin banisi, bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi, vokal sənətimizin əsasını qoyan Bülbülün memorial muzeyi, görkəmli musiqiçi və rəssam Mir Mövsün Nəvvabın xatirə muzeyi, Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Muzeyinin Şuşa filialı, Şuşa tarix muzeyi, Ağdam Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi, Qubadlı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi, Zəngilan Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi, görkəmli musiqiçi Qurban Primovun Ağdam rayonundakı xatirə muzeyi, Cəbrayıl, Füzuli, Xocalı rayonlarının tarix-diyarşünaslıq muzeyləri tamamilə qarət edilib. Keçmiş SSRİ-də yeganə olan Ağdam Çörək Muzeyi şəhərin bombalanması zamanı tamamilə yerlə-yeksan olub^[4]

Heydər Əliyev respublikada muzeylər şəbəkəsinin genişləndirilməsini, onun maddi-texniki bazasının gücləndirilməsini daim diqqətdə saxlayıb. Azərbaycan mədəniyyətinin Üzeyir Hacıbəyli, Hüseyn Cavid, Cəlil Məmmədquluzadə, Məmməd Səid Ordubadi, Cəfər Cabbarlı, Bülbül, Səməd Vurğun, Niyazi və digər nəhəng simalarının memorial-xatirə, mənzil, bölgələrdə tarix-diyarşünaslıq muzeyləri məhz ulu öndər Heydər Əliyevin şəxsi təşəbbüsü sayəsində yaradılıb.^[5]

• Bakı muzeylərinin siyahısı
• Muzey
• Muzeylər adası
• Muzey Mərkəzi (Bakı)

• "Azərbaycanın muzey dünyasını kəşf edin". museum.az. İstifadə tarixi: 27.01.2021.
• "Bakıda getməli olduğunuz 10 muzey". oxu.az. İstifadə tarixi: 27.01.2021.
• "Beynəlxalq Muzeylər Günü, Azərbaycan muzeyləri və..." anl.az. İstifadə tarixi: 27.01.2021.
• "Azərbaycan muzeyləri milli özünəməxsusluğumuzu dünyaya təcəssüm etdirir". anl.az. İstifadə tarixi: 27.01.2021.