Just Fonten - Wikipedia
Jüst Fonten (ing. Just Fontaine; 18 avqust 1933[1][2][…], Mərrakeş[d], Mərakeşdəki Fransa protektoratı[d][3] – 28 fevral 2023[3], Tuluza, Fransa[4][3]) ― hücumçu mövqeyində oynamış Fransa futbolçusu və məşqçisi. Məhsuldarlığı ilə seçilən o, 1958 FİFA Dünya Kubokunda 6 oyuna 13 qol vurdu və bununla da bir Dünya Kuboku turnirində ən çox qol vuran oyunçu kimi tarixə düşdü.[5] 2004-cü ildə Pele, FIFA mükafatlandırma mərasimində onu 125 Ən Böyük Yaşayan Futbolçulardan biri adlandırdı.[6]
| Jüst Fonten | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| fr. Just Fontaine | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Fonten 2016-cı ilin aprel ayında | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ümumi məlumatlar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Doğum tarixi | 18 avqust 1933[1][2][…] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Doğum yeri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vəfat tarixi | 28 fevral 2023[3] (89 yaşında) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vəfat yeri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vətəndaşlığı | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Boyu | 174 sm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mövqeyi | hücumçu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Karyerası | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Futbolçu karyerası
redaktəAtası fransız, anası ispan olan[7] Jüst Fonten Mərakeş şəhərində anadan olmuşdur. Daha sonra o, Kasablankaya köçmüş və orada Lyautey liseyində təhsil almışdır. Fonten həvəskar karyerasına 1950–1953-cü illərdə oynadığı "MİB Kasablanka"da başladı. 1953-cü ildə o, "Nitsa" ilə müqavilə imzaladı və üç mövsümdə klubun heyətində 44 qol vurdu. 1956-cı ildə "Reyms"ə keçidi baş tutdu və 1959–60 mövsümündən Raymon Kopa ilə tandem qurdu. Fonten "Reyms"də keçirdiyi altı mövsüm ərzində 121 qol vurdu. Ümumilikdə, Fonten Liqa 1-də 200 matçda 165 qol vurdu və iki dəfə (1958 və 1960-cı illərdə) çempion oldu. 1958/1959 Çempionlar Kubokunun finalında "Real Madrid"lə qarşılaşan heyətin üzvü olmuşdur və 10 qolla həmin mövsümün bombardiri oldu.
Fransanın mavi formasiyla Fonten daha da görkəmli rekorda atdı. 17 dekabr 1953-cü ildəki debüt oyununda Fonten het trik etdi və Fransa Lüksemburqu 8–0 məğlub etdi. Yeddi il ərzində o, 21 oyuna 30 qol vurdu. Bununla birlikdə, o, ən çox 1958 FIFA Dünya Kubokunda çıxışı ilə yadda qaldı. O, cəmi 6 oyuna 13 qol vurmağı bacardı, onlardan dörd keçmiş çempion Qərbi Almaniyanın qapısına vurulmuşdur. Bu, eyni zamanda bir Dünya Kuboku turnirində bir oyunçunun vurduğu ən yüksək qol sayısı idi, rekord hələ də təkrar olunmayıb.[8] Turnirin sonunda o, "Qızıl Buts"a layiq görüldü.[9] 2018-ci ilə qədər olan məlumata əsasən, o, FIFA Dünya Kuboku tarixinin dördüncü bombaridir (Gerd Müller (14 qol), Ronaldo (15 qol) və Miroslav Kloze (16 qol) ondan öncə gəlirlər).
Fonten son matçını 1962-ci ilin iyul ayında oynadı və təkrarlanan bir zədə üzündən erkən yaşda (28 il və 11 ay) karyerasını bitirmək məcburiyyətində qaldı. 1967-ci ildə qısa müddətlik Fransa millisinin məşqçisi oldu, ancaq məğlubiyyətlə bitən iki yoldaşlıq oyunundan sonra istefaya göndərildi. Mərakeş məşqçisi postunda o, "Atlas Şirləri" ilə 1980 Afrika Millətlər Kubokunun bürünc medalını qazandı və Badu ez-Zəki, Mohammed Timumi və Əziz Buderbala kimi oyunçuları kəşf etdi. Mərakeş 1982 Dünya Kuboku seçmə mərhələsinin son mərhələsinə gəldi, ancaq Kameruna uduzdu.
Karyerasını bitirdikdən sonra
redaktəPele tərəfindən 2004-cü ilin mart ayında 125 ən böyük yaşayan futbolçulardan biri olaraq adlandırıldı. 2003-cü ilin noyabrında UEFA Yubiley Mükafatlarında Fransa Futbol Federasiyası tərəfindən son 50 ilin ən yaxşı fransız oyunçu seçildi.[10]
Ejen N`Jo Lea ilə o, 1961-ci ildə Milli Peşəkar Futbolçular Birliyini yaratdı. Fransa komandasının Cənubi Afrikada keçirilən 2010 Dünya Kubokundakı çıxışını, xüsusən hücumçuların sönük oyununu tənqid etmişdir.[11] Fransa Uruqvay ilə heç-heçə edərək və Meksika və Cənubi Afrikaya məğlub olaraq, qrup mərhələsində qalmışdır.
Karyera statistikası
redaktəMilli komanda
redaktə- Mənbə: "Jüst Fonten – Beynəxalq oyunlarda qolları". Rsssf.com. İstifadə tarixi: 28 April 2011.
| Fransa | ||
|---|---|---|
| İl | Oyun sayısı | Qol sayısı |
| 1953 | 1 | 3 |
| 1954 | - | - |
| 1955 | - | - |
| 1956 | 1 | 0 |
| 1957 | 1 | 0 |
| 1958 | 12 | 18 |
| 1959 | 4 | 7 |
| 1960 | 2 | 2 |
| Cəmi | 21 | 30 |
Milli komanda qolları
redaktə- Fransa millisinin vurduğu qol sayısı birinci göstərilib, "hesab" sütunu Fonten hər qol vurduqdan sonraki hesabı göstərir .[12]
| Nö. | Tarix | Məkan | Oyun sayı | Rəqib | Hesab | Nəticə | Yarış |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 27 dekabr 1953 | Park de Prens, Paris, Fransa | 1 |  Lüksemburq
|
1954 FİFA Dünya Kuboku seçmə mərhələsi | ||
| 2 | |||||||
| 3 | |||||||
| 4 | 13 mart 1958 | Park de Prens, Paris, Fransa | 4 |  İspaniya
|
1–1 | 2–2 | Yoldaşlıq oyunu |
| 5 | 8 iyun 1958 | İdrottsparken, Norrçöpinq, İsveç | 6 |  Paraqvay
|
1958 FİFA Dünya Kuboku | ||
| 6 | |||||||
| 7 | |||||||
| 8 | 11 iyun 1958 | Arosvallen, Vesteros, İsveç | 7 |  Yuqoslaviya
|
|||
| 9 | |||||||
| 10 | 15 iyun 1958 | Eyravallen, Örebro, İsveç | 8 |  Şotlandiya
|
2–0 | 2–1 | |
| 11 | 19 iyun 1958 | İdrottsparken, Norrçöpinq, İsveç | 9 |  Şimali İrlandiya
|
|||
| 12 | |||||||
| 13 | 24 iyun 1958 | Rosunda, Solna, İsveç | 10 |  Braziliya
|
1–1 | 2–5 | |
| 14 | 28 iyun 1958 | Ullevi, Göteborq, İsveç | 11 |  Qərbi Almaniya
|
|||
| 15 | |||||||
| 16 | |||||||
| 17 | |||||||
| 18 | 1 oktyabr 1958 | Park de Prens, Paris, Fransa | 12 |  Yunanıstan
|
1960 UEFA Avro seçmə mərhələsi | ||
| 19 | |||||||
| 20 | 5 oktyabr 1958 | Praterştadion, Vienna, Avstriya | 13 |  Avstriya
|
2–1 | 2–1 | Yoldaşlıq oyunu |
| 21 | 9 noyabr 1958 | Stad Olimpik de Kolomb, Kolomb, Fransa | 15 |  İtaliya
|
2–2 | 2–2 | Yoldaşlıq oyunu |
| 22 | 11 noyabr 1959 | Stad Olimpik de Kolomb, Kolomb, Fransa | 17 |  Portuqaliya
|
Yoldaşlıq oyunu | ||
| 23 | |||||||
| 24 | |||||||
| 25 | 13 dekabr 1959 | Stad Olimpik de Kolomb, Kolomb, Fransa | 18 | Avstriya
|
1960 UEFA Avro seçmə mərhələsi | ||
| 26 | |||||||
| 27 | |||||||
| 28 | 17 dekabr 1959 | Park de Prens, Paris, Fransa | 19 | İspaniya
|
2–1 | 4–3 | Yoldaşlıq oyunu |
| 29 | 16 mart 1960 | Park de Prens, Paris, Fransa | 20 |  Çili
|
Yoldaşlıq oyunu | ||
| 30 |
Nailiyyətləri
redaktəKlub
redaktə- Fransa Divizyonu 1: 1955–56, 1957–58, 1959–60, 1961–62
- Fransa Kuboku: 1953–54, 1957–58
- Fransa Superkuboku: 1958, 1960
- Çempionlar Kuboku: 1958–59 finalçı
Fərdi
redaktə- Qızıl Ayaq: 2003, futbol əfsanəsi kimi[14]
- FİFA Dünya Kuboku Qızıl Butsu: 1958
- Fransa Divizyonu 1 ən yaxşı bombardiri (2): 1957–58, 1959–60
- Çempionlar Kuboku ən yaxşı bombardiri: 1958–59
- FİFA 100: 2004
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 Just Fontaine // Transfermarkt (çd.). 2000.
- ↑ 1 2 Just Fontaine // GeneaStar.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Fichier des personnes décédées mirror.
- ↑ 1 2 https://www.lemonde.fr/sport/article/2023/03/01/just-fontaine-legende-du-football-francais-est-mort_6163719_3242.html.
- ↑ Kaufman, Michelle. "Countdown to the World Cup – Total Soccer, Fútbol Total". MiamiHerald.com. İstifadə tarixi: 28 April 2011.
- ↑ "Pele's list of the greatest". BBC Sport. 4 March 2004. 3 March 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 November 2013.
- ↑ "1958 FIFA World Cup star: Just Fontaine". 23 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 December 2016.
- ↑ "1958 FIFA World Cup Sweden ™". FIFA.com. 16 October 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 April 2011.
- ↑ "1958 World Cup: Wales' Finest Hour". thefootballhistoryboys.blogspot.co.uk. 2014-05-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-04.
- ↑ "Golden Players take centre stage". 12 March 2004 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-06-11.
- ↑ "France legend Fontaine blasts forwards". ESPN. 11 July 2010. 27 April 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 April 2011.
- ↑ "Just Fontaine - national football team player". EU-Football.info. 14 July 2016. 21 September 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 July 2016.
- ↑ "The forgotten story of … Just Fontaine's 13-goal World Cup". The Guardian. 12 January 2012. 9 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 August 2019.
- ↑ "Legends". Golden Foot. 25 September 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 September 2015.
