Latin Elifbasi - Wikipedia
Latın əlifbası, müasir latın əlifbası — 26 hərfdən ibarət olaraq bir çox dillərin əlifbalarının qrafiki təsviri.
Roman, german, kelt və baltik dillər qruplarında və slavyan, fin-uqor, türk, semit və İran dil qruplarında bəzi dillər, alban və bask dili, həmçinin Hind-Çin, Myanma, Zond arxipelaqı, Afrika (Saxaradan cənuba), Amerika, Avstraliya və Okeaniya dilləri latın qrafikası əsasında əlifbaya malikdirlər.
Bəzi dillərin səs zənginliyini göstərməyə latın hərfləri azlıq etdiyindən onların müxtəlif modifikasiyasından istifadə edilir. Məsələn, Azərbaycan dilində: Ç (c-cedilla), Ə (Schwa), Ğ (g-breve), İ (I-dotted), Ö (O-diaeresis), Ş (s-cedilla) və Ü (u-diaeresis).
Latın qrafikası latın mədəniyyətinin əsaslarından hesab edilir.
Hərflər
- A, B, C, D, E, F, G, H, I, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, V, X, Y, Z
- (J, U və W yox.)
- a, b, c, d, e, f, g, h, i, k, l, m, n, o, p, q, r, s, t, v, x, y, z
- (j ,u və w yox.)
| Köhnə yazı | Yeni yazı |
|---|---|
| AVREAPRIMASATAESTAETASQVAEVINDICENVLLO | Aurea prima sata est aetas, quae vindice nullo, |
Əlifbalar müqayisəsi
| Əsl səslər cədvəli | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Latın | A | Ă | Ä | Ë | E | B | C | Ç | J | D | Ḑ | F | G | Ğ | Ģ | H | Ḩ | X | I | İ | K | Ķ | Q | L | Ḽ | M | N | Ņ | Ň | O | Ö | P | R | S | Š | Ş | Ț | T | U | Ü | V | W | Y | Z | Ž | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Azərbaycan | A | - | Ə | - | E | B | C | Ç | J | D | - | F | G | Ğ | - | H | - | X | I | İ | K | - | Q | L | - | M | N | - | - | O | Ö | P | R | S | - | Ş | - | T | U | Ü | V | - | Y | Z | - | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ərəb |
أ |
ع |
ء |
ء |
أ |
ب |
ج |
چ |
ژ |
د |
ڏ |
ف |
گ |
ݝ |
غ |
ه |
ح |
خ |
إ |
إ |
ك |
ٯ |
ق |
ل |
ڵ |
م |
ن |
ڠ |
ڭ |
ۆ |
ۆ |
پ |
ر |
س |
ث |
ش |
ڞ |
ت |
ٱ |
ٱ |
ۋ |
و |
ي |
ز |
ذ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kiril | А | Ӑ | Ә | Є | Е | Б | Җ | Ч | Ж | Д | Ӡ | Ф | Г | Ғ | Ӷ | Һ | Ҳ | Х | Ы | И | К | Қ | Ҡ | Л | Љ | М | Н | Ң | Њ | О | Ө | П | Р | С | Ҫ | Ш | Ц | Т | У | Ү | В | Ў | Й | З | Ҙ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Š=Ť və Ž=Ď.
- Ķķ=Ⱪⱪ və Ḩḩ=Ⱨⱨ
- Uzun səslər: Â, Ê, Î, Ô, Û.
- Yarı səslər: Ă, Ĕ, Ĭ, Ŏ, Ŭ (Qırtlaq hərfləri).
- Ṫ hərfi əlifbada olmayan T-D səsidir (Ərəbcə:ط). Yalnız Ərəb və Osmanlıca tərcümələrində istifadə edilər.
- Ż hərfi əlifbada olmayan Z-S səsidir (Ərəbcə:ظ). Yalnız Ərəb və Osmanlıca tərcümələrində istifadə edilər.
- ٯ = ق (Qırtlaq K hərfi) və ya ڨ (Qırtlaq G hərfi).
Həmçinin bax
|
Əlifba ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
