Pompey Laksmisi - Wikipedia

Heykəlcik Pompey xarabalığındakı böyük olmayan Via dell Abbondansa evindən tapılmışdır. Həmin ev hal-hazırda "Hind heykəlcikləri evi" adlanmaqdadır^[1][3]. Tapılma tarixi haqqında məlumatlar fərqlidir və əsasən 1930 − 1935-ci illər arasında dəyişir^[2], bəzən isə 1938-ci il hesab olunur^[1].

Əgər ilahəni bəzəyən zinət əşyaları nəzərə alınmazsa, demək olar ki o, tamamilə çılpaq təsvir edilib. İki xidmətçi qadın – hər tərəfində biri olmaqla, onun sağında və solunda dayanıb və əllərində kosmetika vasitələri qutusunu saxlayıblar^[1].

Bu heykəlciyin Pompeyə gəlib çıxması b. e.-nın 79-cu ilinədək baş verib, həmin tarixdə isə Vezuvi vulkanının püskürməsi nəticəsində şəhər lava axını və vulkan külünün altında qalmışdır. Heykəlciyin 79-cu ildə dağılmış Pompeyin xarabalığından tapılması I əsrdə Hind-Roma ticarət əlaqələrinin mövcud olmasına dəlalət edir^[1][3]. Neapol Milli Arxeologiya muzeyi tərəfindən müəyyənləşdirilmisdir ki, heykəlcik həmin əsrin birinci yarısında Hindistanda hazırlanmışdır^[2].

Əvvəlcə hesab edilirdi ki heykəlcik Mathurada^[ing.] düzəldilib, amma indi daha çox onun düzəldiyi yer Bhokardan^[ing.] hesab olunur, belə ki Bhokardanda bu heykəlciyin eynisi olan iki başqa fiqur tapılmışdır^[4]. Heykəlciyin başı üstündə dairəvi deşik var. Təyinatı barədə bir neçə ehtimal irəli sürülür; ehtimallardan biri budur ki heykəlcik hansısa predmetin tutacağı olmuşdur^[2], digər ehtimala görə isə heykəlcik Satavahan dövlətində^[ing.] fil sümüyündən yonulmuş üçayaqlı masanın ayağı imiş^[5].

Ehtimal edilir ki Qərbi Kşatrapı^[ing.] rac Navhapananın^[ing.] dövründə − b. e.-nın I əsrinin birinci yarısında, Satavahanı işğal edərkən^[6] Pompey Lakşmisi qənimət kimi Satavahan dövləti ərazisində ələ keçirilmiş və Kşatrapıdan qərbə satılmışdır. “Eritrey dənizi peripli”^[ing.] məqaləsindən isə məlumdur ki, həmin vaxtlarda Qərbi Kşatrapının Roma İmperiyası ilə ticarət əlaqələri mövcud idi^[7].