Ruben Vardanyan - Wikipedia

1968-ci il mayın 25-də İrəvanda anadan olub. 1985-ci ildə İrəvan 20 saylı məktəbi qızıl medalla bitirib. 1985-ci ildə Moskva Dövlət Universitetinin İqtisadiyyat fakültəsinə daxil olmuş, birinci kursdan sonra SSRİ Silahlı Qüvvələrində xidmət etmiş, 1992-ci ildə isə İqtisadiyyat fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir^[20][21]. Ailəlidir, dörd övlad atasıdır. Böyük oğlu David Aprel döyüşləri zamanı Qarabağda orduda xidmət edib^[22].

Ruben Vardanyan 2022-ci il sentyabrın 1-də Rusiya vətəndaşlığından imtina edərək Dağlıq Qarabağa köçüb^[23][24]. O, bütün Rusiya aktivlərini ailə fonduna, idarəetməni isə tərəfdaşlarına keçirmək qərarına gəlib^[25].

2022-ci il oktyabrın 20-də Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının tanınmamış dövlət qurumunun hökumət başçısı vəzifəsini tutmağa razılaşıb^[26]. Ruben Vardanyan 2022-ci il noyabrın 4-də vəzifəsinin icrasına başlayıb^[27].

Azərbaycan Dövlət Sərhəd Xidməti 2023-cü il sentyabrın 27-də Vardanyanın Dağlıq Qarabağdan Ermənistana doğru hərəkət edərkən Laçın sərhəd-keçid məntəqəsində saxlanılaraq Bakıya aparıldığını bildirib. Bu faktı Vardanyanın həyat yoldaşı da təsdiqləyib^[28]. Sentyabrın 28-də Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti Vardanyanın təqsirləndirilən şəxs qismində saxlanılaraq məsuliyyətə cəlb olunması barədə məlumat yayıb. Onun Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 214-1 (terrorçuluğu maliyyələşdirmə), 279.3 (qanunvericiliklə nəzərdə tutulmayan silahlı birləşmələrin və ya qrupların yaradılmasında və fəaliyyətində iştirak etmə) və 318.1-ci (Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədini qanunsuz olaraq keçmə) maddələri ilə nəzərdə tutulan cinayət əməllərini törətməsinə əsaslı şübhələr müəyyən edilib. Ona qarşı irəli sürülən ittihama əsasən, müəyyən olunub ki, Ruben Vardanyan xarici ölkə vətəndaşı olduğu halda terror-təxribat əməlləri törətmək məqsədilə 2022-ci ilin sentyabr ayında Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədini nəzarət-buraxılış məntəqələrindən kənar, qanunsuz keçərək, Azərbaycan Respublikasının Qarabağ iqtisadi rayonunda Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi əraziyə daxil olmuş, həmin ərazidə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmayan silahlı birləşmələrin formalaşdırılması və fəaliyyətinin təşkilində, habelə idarələrə, təşkilatlara və ayrı-ayrı şəxslərə insanların həlak olmasına və digər ağır nəticələrə səbəb olan basqınlar etmiş sözügedən qanunsuz hərbi birliklərin silah, döyüş sursatı, partlayıcı maddələr, hərbi texnika və əsgəri ləvazimatla təchiz edilməsində iştirak etmişdir. Bundan başqa o, pul vəsaitlərini həmin qanunsuz silahlı birləşmələrin terrorçuluq fəaliyyətinin təşkil olunmasına yönəltməklə terrorçuluğu maliyyələşdirmişdir.^[29]

Törətdiyi qeyri-qanuni əməllərə görə Ruben Vardanyan 27 sentyabr 2023-cü il tarixində saxlanılaraq, ittiham elan edilməklə təqsirləndirilən şəxs qismində cinayət məsuliyyətinə cəlb olunmuş, barəsində məhkəmənin qərarı ilə həbs qətimkan tədbiri seçilmişdir.^[29] 2024-cü ilin oktyabrında Səbail Rayon Məhkəməsi tərəfindən qəbul edilən qərara əsasən onun həbsdə saxlanma müddəti uzadılıb.^[30]

2011-ci ildə Ermənistan Prezidenti tərəfindən "Müqəddəs Mesrop Maştots", 2013-cü ildə isə Erməni apostol kilsəsinin ali mükafatı olan "Müqəddəs Qriqori İşıqlandırıcı" ordeni ilə təltif edilib.^{[mənbə göstərin]}

Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən sonra Vardanyan Rusiya hərbi hava nəqliyyatında böyük rol oynayan hava yükdaşıma şirkəti “Volqa Dnepr”in idarə heyətinin üzvü roluna görə Ukrayna hökumətinin sanksiya tətbiq etdiyi şəxslər siyahısına salınıb.^[31][32][33] O, Ukrayna Xüsusi Xidmət orqanları tərəfindən axtarışdadır.^[34]

  Əsas məqalə: Troyka laundromatı

4 mart 2019-cu il tarixində Mütəşəkkil Cinayətkarlıq və Korrupsiya Reportajı Layihəsi (OCCRP) Troyka laundromatı ilə bağlı araşdırma dərc edərək, onun 76 ofşor şirkətdən ibarət şəbəkəsi və təxminən 4.6 milyard ABŞ dollarının yuyulması haqqında məlumat verib.^[35][36] Həmin vaxt Ruben Vardanyan "Troyka dialoqun" başında idi.^[37][38] Onun imzası olan bir sənədə görə, o, planın bir hissəsi olan biznesə kredit vermiş, lakin OCCRP onun saxtakarlıqdan xəbərdar olduğuna dair heç bir "qəti sübut" olmadığını iddia etmişdir.^[39]

OCCRP tərəfindən adı çəkilən Vardanyanın sözlərinə görə, onun bankı heç bir qeyri-münasib iş görməmiş və o zaman digər investisiya bankları kimi işləyirdi. Bununla belə, o, bankının müştərilərin adından həyata keçirdiyi hər əməliyyatdan "bilməyəcəyini" söyləmişdir.^[40] Bununla belə, Litvada dövlət prokurorları tərəfindən diqqətlə yoxlanılan məlumatlar bankın köçürmələrinin yalnız yüngül şəkildə yoxlanılması ilə bağlı narahatlıq doğurur. Məlumatlar göstərir ki, Quantus adlı şell şirkəti Vardanyanın kredit kartı borclarını ödəmək üçün təxminən 500 min dollar göndərmişdir. Bundan başqa, onun həyat yoldaşı və qayınanası müvafiq olaraq 935 min avro və 900 min avro almışdır.^[41]

2022-ci ildə Ruben Vardanyana ABŞ Konqresi tərəfindən H.R.6422 - Putin Hesabatlılığı Aktı əsasında sanksiya tətbiq edilməsi təklif edilib.^[42] Daha sonra o, Rusiya vətəndaşlığından imtina edərək Azərbaycanın separatçı Dağlıq Qarabağ bölgəsinə köçüb. Bəziləri bunun sanksiyalardan yayınma hərəkəti olduğunu desə də, Vardanyan müsahibələrində bunu təkzib edib.^[43] Digər mənbələr onun Kreml tərəfindən sülh danışıqlarını pozmaq^{[44][45][46][47]} və Rusiyanın regionda təsirini saxlamaq üçün göndərildiyini iddia edirdilər.^{[48][49][50][51][52][53]} Onun Vladimir Putin ilə yaxın əlaqələri var və ona “Putinin pul kisəsi” ləqəbl verilib.^{[54][55][56][57][58][59][60][61][62]}

Vardanyanın Ermənistana Tatarıstan kimi Rusiya Federasiyasının tərkibində yaşamasını təklif etdiyi də iddia edilib. Buna görə onu Ermənistanda tənqid edirdilər.^{[63][64][65][66][67][68]}

• Troyka laundromatı