Tbilisi Zooparki - Wikipedia

Tbilisi Zooloji Parkı Tblisi Şəhər Şurası İcraiyyə Komitəsinin fərmanı ilə 10 fevral 1927-ci ildə qurulur. Tikinti üçün Vere çayının dərəsində (indi şəhərin tam mərkəzində - Qəhrəmanlar Meydanında) təxminən 100 hektarlıq bir sahə ayrılır. Zooparkın baş planı Moskva Zooparkının tədqiqat sektorunun müdiri, Leninqradın memarı professor P. A. Manteifeldən ibarət xüsusi komissiya tərəfindən hazırlanmışdır.

Zooparkdakı heyvanların təbii yaşayış mühitinin şərtləri nəzərə alınmaqla, süni şəkildə mümkün qədər təbiətə yaxın şərait yaradılmışdır (qayalar, şəlalələr, hovuzlar, bitki örtüyü, çəmənliklər.). Zooparkda meymun evi, akvarium, terrarium vardır.

Tbilisi Zooparkında Qafqazda və xüsusən də Gürcüstanda geniş yayılmış endemik fərd növləri geniş şəkildə təmsil olunur: dağ keçisi, bezoar keçisi, Asiya muflonu, qarapaca, Avropa cüyürü, Adi qırqovul, Qafqaz uları, dağ qartalı və s.

Uzun illər görkəmli gürcü zooloqu professor Arçil Canaşvili zooparkın elmi hissəsinin daimi rəhbəridir. Burada bir çox tanınmış təbiətşünas alimlər və aparıcı mütəxəssislər tədqiqat işləri ilə məşğul olmuşdur. Zooparkda aparılan müşahidələrin və araşdırmaların nəticələri Tbilisi Zooparkının əsərlərində öz əksini tapır.

1931 -ci ildə zooparkda parazitoloji laboratoriya və zooloji muzey açılır. Zooparkda bir çox yeniliklər qabaqcıl fikirlərə malik, bacarıqlı təşkilatçı və lider olan Q. Qansonun (1934-1944) direktorluğu dövründə tətbiq edilmişdir. Zooparkın abadlaşdırılması üçün bütün komandanın yorulmaz işi olmuşdur. 1936-cı ildə A. Canaşvilinin redaktorluğu ilə Tbilisi Zooparkına ilk bələdçi nəşr olunur.

1938-ci ildə Tbilisi Zooparkının həyatında əhəmiyyətli bir hadisə baş verir. Moskva Zooparkından ekzotik heyvanlar gətirilir. Xüsusilə zooparka Malka adlı üç yaşlı fil (Tbilisi Zooparkı tarixində ilk fil), şimpanze, begemot, Avstraliya və Amerika dəvəquşuları, müxtəlif növ tutuquşular, qırmızı və gümüş qırqovullar və s. gətirilir. Afişalar asılaraq Tbilisi sakinlərinə ekzotik heyvanların və quşların gəlişi bildirilir.

2015-ci il iyunun 13-dən 14-nə keçən gecə Tiflisdə yağan yağışdan sonra zooparkın çox hissəsi su altında qalır. Nəticədə zooparkın üç işçisi həyatını itirir.

Bir çox heyvan ölür^[1], digərləri qaçır^[2], o cümlədən altı aslan, altı pələng, yeddi ayı, on üç canavar, vaşaqlar, pinqvinlər, sırtlanlar, timsah və begemot.

Heyvanların bir qismi Tiflisdə tutulur. Afrika pinqvinləri bir neçə gün sonra Azərbaycanla sərhəddə, zooparkdan 60 km aralıda aşkar edilir^[3][4]. Təcavüzkar davranışlarına görə şəhərdə bir neçə heyvan vurulur. Zooparkın direktoru Zurab Qurielidzenin sözlərinə görə, heyvanların bir qismi Gürcüstan Daxili İşlər Nazirliyinin xüsusi təyinatlıları tərəfindən lazımsız yerə öldürülüb. Albinos pələng 17 iyunda bir kişiyə hücum edir və onu ölümcül yaralayır. Ağ aslan başından vurularaq öldürülür. Ümumilikdə 277 heyvan ölür^[5].

Daha sonra səlahiyyətlilər, yeni yerdə zoopark tikmək qərarına gəlir. Bu köhnədən doqquz dəfə böyükdür.

Zoopark fəlakətdən üç ay sonra, 13 sentyabrda yenidən açılır. Girişdə daşqından əvvəl və sonra fotoşəkillərin, habelə ölü heyvanların olduğu fotoşəkil sərgisi təşkil edilir^[6].