Vikipediya Heftenin Secilmis Meqalesi 47 Hefte 2012 - Wikipedia
جیلولوق — ؛ 1918-جی ایلین مارت آییندا، مینلرجه آزربایجان تورک لری، اوزللیکله اورمیه، خوی و سالماس شهرلرینده یاشایانلارین ائرمنیلر و جیلولار (آسوریلار) طرفیندن سویقیریما معروض قالدیقلاری حادیثه.
بو سویقیریم دا 200 مین الی 500 مینه یاخین آزربایجانلی شیعه موسلمان اولدورولموشدور. قتله یئتیشنلر او زامانلار گونئی آزربایجاندا یاشایانلارین یوزده 15 ین شامیل اولور. آزربایجان تورکجهسینده و عثمانی تورکجهسینده جیلو آدلانان ائرمنیلر و تورکییه آسوریلاری، بیرینجی دونیا موحاریبهسینده عوثمانی حوکومتینه ضربه وورماق قصدیله روسلارلا ال بیر اولوب عوثمانی حکومتینه قارشی چیخدیلار. عوثمانی حکومتی بو توطئهدن خبربیلیب فیتنهنی سوندروب و قالان آسوریلر و ائرمنیلر باتی آزربایجان ایالتینده اولان اورمیه و سالماس شهرلرینده یئرلشیبلر. اونلار مسیحی بیر حوکومت یاراتماق نییتایله بو منطقهده ساکین اولان زمان نیظامی قووهلر تشکیل ائدیب موسللح اولوب، ایلک اونجه روسییا و سونرالار (روسییا آزربایجان تورپاقلارین ترک ائدندن سونرا) بریتانییا کومکلیکلرینن 10 مین نفری ارتئش ساهمان ائدیب و ایران حوکومتین ضعیفلیگیندن ایستفاده ائدیب و 1396 جی شمسی ایلینده اورمیه شهرینی ایشقال ائدیرلر. اورمو شهرینین مسیحیلری روسلارین بو شهره گیریشیندن اوزلرینی اونلار ساری یاخینلادیب و کوردلرین ائتدیگی اذییت جوروندان موسلمانلاری شهرده و کندلرده اذییت وئریب و بو مساله موسلمان لار آراسیندا بیر بویوک کودورت باعیث اولدو. موسلمانلار روسلارین قورخوسونان بو مسالهنی دیله گتیره بیلمهمیشلر بازیل نیکتین روسون کونسول اورمو شهرینده ارامنه و جیلولارین عثمانی دن گئلمه لرین من تانیدیغیم ایران کیتابیندا بئله یازیب : آسوری لرین روحانی رئیس لری مارشیمون آدیلا بیر ادام دی بو موقع ده روس ژنرال نی گورمئق اوچون گئلمیشدی اونان همدست اولوب و تورکلر علیه ده اولان جنگلر ده شرکت ائلیه . نستوری قبایلین روحانی ریاستی مارشیمونونان دیر بونار سانجاق و گیاور و وان ویلایتینده ساکینی دیلر نستوری لرین اجتماعی باخیمینان ائله بیر فرقی لری اوزو قونشولارینان (کوردلر) یوخلاری دیر.سانکی بو تفاوت فقط بون دا گورونور کی هر طایفانین باشیندا بیر کشیش وار و اولارین حکومتی تشکیلالاری تقریبا روحانی دی و عشیره صورتینده یاشییلار هر قبیله نین اوزونه عایید بیر رئیسی وار ملیک آدلانیر بو قبیله لر هئچ بیر زامان ساییلمییب و هئمئشه تورکیه نین اقتیدارلی مامورلارینان اوزاق گئزیب و داغلارین چئتین لیک ده اولان دسترسی یئرلرده ساکین دیلر بولارین سایی شایید 30 الی 50 مین نفر اولا . مارشیمون نئچه مین نفری بو قبایل دن یغیب و ایستیردی تورکلرینن ووروشا تورکلرین وئردیگی جهاد بونا عایید کی :مسیحی استعمارگرلرین علیه نه دعوت ائتمیش دیلر کوردلر آزادلیقینان مسیحی لرین اولودور میئک لرینه و غارت ائدمئک لرینه باشوئرسینلر سانکی بولارا باخمیاراق تورکلر مارشیمونی استانبولا دعوت ائدیب اونا اطمینان وئرلر سانکی مارشیمون بو اطمینانا توجه ائتمییب و عوثمانلی دولتینین علیه نه عایید استقلال اعلام ائتدی و فقط بیر یول تاپیب اودا روسلاریلا سازش ائتمکی دیر. عوثمانلی امپراطورلوقوندا ائرمنی لرین درجه لری و حکومت ایشلرینده گیریشلری: آذربایجان دا و آنادولی دا ائرمنی لر تامین ائدیکلری مالی و جانی دان سونرا سئربازلیقا گئتمک دن معافیدیلار.
|