Yer Olcme Isleri - Wikipedia

Yer ölçmə işləri bütünlükdə iki böyük bölməyə bölünür:

• Yer üzünün necə olduğu göstərmək. (plani metre).
• Yerin bəlli bir sahəsinin alçaq-ucalarını xəritə üstündə göstərmək(alti metre).

Bir gözə alınmış yer sahəsinin alçaq-ucaları, yol və ya çayların tuşu,yolların kəsişmə nöqtaları,tikintilərin durumu və daha ayrı alçaq-ucalar bir xəritə üzərində çəkilməsidir.örnək:

(d) tuşunu plan üzərində çəkmək üçun, bir nəfər (A) nöqtəsinın üstundə durur və (AL),(AM)və ayrıca... boyları ölçür habelə bu ölçülərin (AN)-ə görə bücaqlarıda ölçülür.bu ölçülər ələ gəldikdən sonra nəqqalə və xətkeş ilə (d) tuşunu səhifə üzərinə çəkmək olar.N həman quzey tuşudur və (AN)ə Azimut ya jizman deyilir.

Bir sahənin topoqrafiyası üçün görülən nöqtələrin durumu gərək əldə ola bu durumlar topoqrafiya kanovası ilə (Topoqrafiya toru) ələ galir bu kanovalar özləri Geodeziya nöqtələrinə bağlıdırlar.

• Əgər bir-birindən ayrı sahələri ölçüb və sonradan onları birləşdirsək, onların kanovası gərək bir-birinə bağlı ola, əgər olmasa Xəritələr diqqətli bir-birlərinə bağlanmazlar.

hər bir nöqtəyə (X,Y)((coğrafiya boy,en))i verilir ki bir bəlli koordinat sistemin seçərkən nöqtələri səhifə üzərinə gətirmək olar. alçaq-ucanı(X,Y,Z)kimi göstərmək üçün ayrıca yollar var.

• Qabarıq plan:

alçaq-ucalar eşel ilə qabarıq şəkildə göstərilir.bu plan adi görücülər üçün aydın dır ama texniki işlər üçün işə yaramaz.

• Kölgə bağlamaq:

Bu yöntəmdə bir alçaq-uca sahəyə bəlli bir bucaqdan işıq saçılır, kölgə işıq əsərində düzəlir. kölgə bir eşel ilə planın üzərinə çakilir bu yöntəmdə yuxari dakı kimi aydındır ama texniki işlər üçün çox işə yaramaz.

• Uyun sahələr:

ən keçərli yöntəmdir.bu yöntəmda uyun səhifələr qabarıqlı sahələri kəsərkən yatay rəsmini sahifə üzərində çəkir.

• Surveying-mühəndis şəms nobəxt

Yaxınlıqdakı nöqtələr arasında tironometrik düzəldilmə 250 m-ə qədər məsafədə tətbiq olunur. İki xal İki arasında olan məsafə məlum olub-olmamasına bağlı olaraq, iki hal var: 1- İki nöqtə arasında üfüqi məsafənin vəziyyəti 2 - iki nöqtə arasında yatay məsafə görünmür . 250 m den daha uzak mesafelerde yapılan trigonometrik nivelmanı, yer küreselliği ve ışınların atmosferin farklı tabakalarından geçerken kırılması (atmosferik refraksiyon) etkiler. Bu nedenle yukarıda bahsedilen iki etki için ölçmelere düzeltme uygulanır.A və B nöqtələri arasındakı hündürlük fərqi CB'dir.A noktasından B noktasına yapılacak düşey açı ölçmesi için yatay düzlem, A da teğet olan yatay düzlemdir. Bu düzlem yarıçapı bir D noktasında keser. h = CD + DE – BE