Inqusetiya Respublikasi - Wikipedia
İnquşetiya (rus. Республика Ингушетия, inquş ГIалгIай Мохк) — Rusiya Federasiyası subyektlərindən biri.
| İnquşetiya | |
|---|---|
| ГӀалгӀайчe | |
 | |
|
43°12′ şm. e. 45°00′ ş. u.HGYO |
|
| Ölkə | |
| İnzibati mərkəz | Maqas |
| Dövlət Başçısı | Mahmud-Əli Kalimatov |
| Hökumət sədri | Vladimir Slastyonin |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 4 iyun 1992 |
| Sahəsi |
|
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | İnquşca və Rusca |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| ISO kodu | RU-IN |
| Avtomobil nömrəsi | 06, ИН[2] |
| Rəsmi sayt | |
_-_Ingushetia.svg) |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
![Gerb[d]](/?q=Fayl:Coat_of_arms_of_Ingushetia.svg)
Tarixi
redaktə1810-cu ildə İnquşetiya Rusiya imperiyasının tərkibinə daxil olur. 1924-cü ildə İnquş Muxtar vilayəti yaradılır və 1934-cü ildə Çeçen Muxtar vilayəti ilə birləşir. 1944-cü ildə Çeçen-İnquş Muxtar vilayəti ləğv edilir, əhalisi köçürülür. Muxtar ərazinin bərpası 1957-ci ildə reallaşır. 1992-ci ildən İnquşetiya Respublikası kimi fəaliyyət göstərir.
Coğrafiyası
redaktəİnquşetiya Böyük Qafqazın şimal yamacının mərkəzi hissəsində yerləşir. Həmçinin, burada Çeçen düzənliyi də var. İqlimi kontinental olub, yanvarın orta tempraturu -3 °S; -10 °S, iyulun isə 21-23 °S təşkil edir. Yağıntıların illik miqdarı 1200 mm-dir. Düzən ərazilərdə çəmən, yüksəkliklərdə qaratorpaqlar, çay dərələrində allüvial, dağlarda isə dağ-meşə və dağ-çəmən torpaqları yayılmışdır. Əsas çayı Sunjadır. Çöl, meşə-çöl zonasının bitkiləri, dağlarda 2200 m hündürlüyə qədər enliyarpaqlı meşələr, daha yüksəklikdə isə alp və subalp çəəmənləri mövcuddur. Rəngarəng heyvanat aləmi yayılmışdır. Təbii şərait əhalinin həyat fəaliyyəti, eləcə də rekreasiya və kənd təsərrüfatının inkişafı baxımından əlverişlidir. Ərazidə çirklənmiş və eroziyaya uğramış torpaqlar vardır. Təbii ehtiyatlardan neft,qaz, müxtəlif tikinti materialları mövcuddur.İnquşlar qonaqpərvər millətdi.
Əhalisi
redaktəİnquşetiya çoxmillətli respublikadır. Ərazidə 70-ə qədər xalq yaşayır: inquşlar (74%), çeçenlər (10%), ruslar (13%), ukraynalılar, qumuqlar, avarlar, tatarlar və s.
| Xalq | Say, nəfər (2002) |
% | Say, nəfər (2010) |
% |
|---|---|---|---|---|
| İnquşlar | 361057 | 77,27 % | 385537 | 93,46 % |
| Çeçenlər | 95403 | 20,42 % | 18761 | 4,55 % |
| Ruslar | 5559 | 1,19 % | 3215 | 0,78 % |
| Türklər | 903 | 0,19 % | 732 | 0,18 % |
| Qumuqlar | 136 | 0,03 % | 118 | 0,03 % |
| Kistinlər | … | … | 113 | 0,03 % |
| Avarlar | 102 | 0,02 % | 101 | 0,02 % |
| Gürcülər | 323 | 0,07 % | 100 | 0,02 % |
| Ukraynalılar | 189 | 0,04 % | 91 | 0,02 % |
| Azərbaycanlılar | 123 | 0,03 % | 83 | 0,02 % |
| Qaraçılar | 44 | 0,01 % | 75 | 0,02 % |
| Osetinlər | 106 | 0,02 % | 74 | 0,02 % |
| başqaları | 3087 | 0,66 % | 632 | 0,15 % |
| milliyətini göstərmədi |
262 | 0,06 % | 2897 | 0,70 % |
| Cəmi | 467294 | 100,00 % | 412529 | 100,00 % |
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 Шахрай С. М., Алексеев С. С., Собчак А. А., Конституционное совещание Российской Федерации, phaile Конституция Российской Федерации (rus.). // Российская газета Россия: 1993. Т. 102. С. 102. ISSN 1606-5484; 1560-0823
- ↑ http://www.avtonomer.net/content/view/329/45/.
