Qrozni - Wikipedia
Qroznı (çeç. Соьлжа-ГӀала, qum. Süyünç-Qala[4], qaraç.-balk. Süyünç-Qala[5]) — Şimali Qafqazda şəhərdir, Rusiyanın cənubunda, Çeçenistan Respublikasının paytaxtı, Qroznu rayonunun mərkəzidir. Şimali Qafqazın ən böyük şəhərlərindən biridir, ərazisinə görə ikinci, əhalisinin sayına görə üçüncü böyük şəhərdir.
| Paytaxt | |
| Qroznı | |
|---|---|
| Соьлжа-ГӀала Грозный | |
 | |
| 43°18′45″ şm. e. 45°41′55″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1818 |
| Sahəsi |
|
| Mərkəzin hündürlüyü | 130 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +7 8712 |
| Poçt indeksi | 364000–364099 |
| Digər | |
| grozmer.ru | |
|
| |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
![Bayraq[d]](/?q=Fayl:Flag_of_Grozny_(Chechnya).svg)
![Gerb[d]](/?q=Fayl:Coat_of_Arms_of_Grozny_(Chechnya).svg)
.svg)
Etimologiyası
redaktəŞəhər Sevinc çayının (qum. Süyünç, qaraç.-balk. Süyünç, çeç. Sölƶa) qırağında yarandığına görə yerli türklər ona Sevinc-Qala (qum. Süyünç-Qala, qaraç.-balk. Süyünç-Qala, çeç. Sölƶa-Ġala) adı verdilər. Daha sonra (1818 — 30 dekabr 1869 kimi) Qroznaya qalası (rus. Крепость Грозная), 30 dekabr 1869-cu ildən etibarən isə Qroznı (rus dilindən tərcüməsi vahiməyə basan, hədələyici, qorxuducu) olub. Çeçenistan yerli əhalisi arasında şəhərin adı Sölƶa-Ġala kimi də adlandırılır. 1998-1999-cu illərdə Çeçenistanın o vaxtkı hakimiyyəti olan Çeçen İçkeriya Respublikasının hakimiyyəti şəhərin adını dəyişərək mərhum çeçen lideri Cövhər Dudayevin şərəfinə Cövhər-Qala (çeç. Dƶovxar-Ġala) adlandırsa da, Çeçenistan Rusiyanın hakimiyyəti altına qayıtdıqdan sonra şəhər yenidən Qroznı adlanmağa başladı. 2005-ci ildə Çeçenistan parlamenti şəhərin adını dəyişərək Çeçenistanın digər mərhum lideri Əhməd Kadırovun şərəfinə Əhməd-Qala (çeç. Aẋmad-Ġala) adlandırmağı təklif etsə də, Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov bu təklifi rədd etmişdi.
İqlim
redaktəQroznıda yay aylarında, tempratur bəzən kölgədə +35 °C ni ötür. Yağıntılar yayda qeyri-müntəzəmdir. Qroznı şimaldan gələn soyuq hava kütləsindən heç bir dağ massivi ilə qorunmur deyə qış aylarında şəhərin havası çox soyuq olur. Bəzən güclü şaxtalar olur (-20 C və daha aşağı). Yayda Qorznıda hava isti və quru keçir, bəzən temperatur +35 C dərəcəni keçir.
|
Qroznı üçün aylıq orta temperatur və yağıntı
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Qardaşlaşmış şəhərlər
redaktəMəşhur şəxslər
redaktəHəmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
- ↑ http://web.archive.org/web/20130801123356/http://www.grozmer.ru/doc/genplan.rar.
- ↑ https://web.archive.org/web/20210502131349/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/MZmdFJyI/chisl_МО_Site_01-01-2021.xlsx.
- ↑ https://etokavkaz.ru/obshchestvo/10-mifov Arxivləşdirilib 2022-01-25 at the Wayback Machine Местные называют город, в переводе на русский, «Городом-на-Сунже» (Соьлжа-гӀала по-чеченски, Сююнч-къала по-кумыкски).
- ↑ http://www.academia.edu/25919615/%D0%A2%D1%8E%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BE-%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%B2 Arxivləşdirilib 2019-04-23 at the Wayback Machine Грозный - древнее название Сюйюнч-Къала, варианты Сюйюнчю Къала. Сюйюнчю радость, а Сюйюнчю-Сюйюмчю - обязательный подарок за сообщение радостной вести.
